Een zegen of een last?

Ouder worden is een onvermijdelijk deel van het leven. In de islam wordt ouderdom gezien als een periode van wijsheid, ervaring en een gelegenheid om dichter bij Allah te komen. De Profeet Mohammed ﷺ zei:

“Niemand die Allah een leven van zestig jaar heeft gegeven, heeft nog een excuus (om zich niet voor te bereiden op het Hiernamaals).” [1]

Toch is het niet de ouderdom zelf die mensen zorgen baart, maar de gevolgen ervan. Lichamelijke zwakte, verlies van onafhankelijkheid en geestelijke achteruitgang. Hoewel we de tijd niet kunnen tegenhouden, kunnen we met gezonde gewoonten het verouderingsproces vertragen en een vitaal leven leiden.

Hier zijn vijf manieren om lichaam en geest jong en sterk te houden.

1. Dzikr en meditatie: voedsel voor de ziel

Stress en zorgen versnellen veroudering en verzwakken het lichaam. Een van de beste manieren om innerlijke rust te vinden, is door het gedenken van Allah (dzikr) en reflectie. De Koran zegt:

“Voorwaar, in het gedenken van Allah vinden de harten rust.” [2]

Door regelmatig tijd te nemen voor dzikr, duʿā en reflectie op de Koran, kalmeren we ons zenuwstelsel, verminderen we stress en versterken we onze spirituele gezondheid. Dit is een vorm van islamitische “meditatie” die niet alleen de ziel voedt, maar ook wetenschappelijk bewezen is om stresshormonen zoals cortisol te verlagen.

Wat kun je doen?

• Begin en eindig je dag met dzikr en recitatie van de Koran.
• Verricht je ṣalāt met volle aandacht en overgave.
• Neem tijd voor stille reflectie en dankbaarheid aan Allah.

2. Dien anderen: de sleutel tot een gezond hart

Ouder worden betekent niet dat je minder waardevol bent. Sterker nog, de islam leert dat het helpen van anderen niet alleen een grote beloning oplevert, maar ook je eigen gezondheid en welzijn verbetert. De Profeet Mohammed ﷺ zei:

“De beste mensen zijn degenen die het meest nuttig zijn voor anderen.” [3]

Onderzoek toont aan dat vrijwilligerswerk en het helpen van anderen de aanmaak van het ‘gelukshormoon’ oxytocine stimuleren, wat stress vermindert en een positieve invloed heeft op de mentale gezondheid.

Wat kun je doen?

• Bied hulp aan ouderen, familieleden of buren.
• Doneer je tijd of middelen aan islamitische liefdadigheidsorganisaties.
• Neem deel aan sociale projecten in de gemeenschap.

3. Fysieke activiteit: de soenna van beweging

Lichamelijke activiteit is essentieel voor een gezond lichaam en een scherpe geest. De Profeet Mohammed ﷺ was fysiek actief en deed zelf aan sport. Hij rende een wedstrijd met zijn vrouw ʿĀisha. Soms won zij, en soms won hij. Dan zei hij lachend: “Deze overwinning is voor de vorige keer.” [4]

Ook moedigde hij dit aan. Hij zei:

“Leer je kinderen zwemmen en boogschieten.” [5]

Beweging verbetert de bloedsomloop, vermindert het risico op hartziekten en houdt de spieren en botten sterk. Het is ook een van de beste manieren om mentale achteruitgang te vertragen en geestelijk scherp te blijven.

Wat kun je doen?

• Maak dagelijkse wandelingen, vooral na de dagelijkse gebeden (ṣalāt).
• Voer lichte oefeningen uit, zoals rek- en ontspanningsoefeningen.
• Gebruik beweging als een vorm van godsdienstbeoefening  (ʿibādah) door bijvoorbeeld vaker te voet naar de moskee of madrasa (islamschool) te gaan.

4. Gezond eten: eet zoals de Profeet ﷺ

Voeding speelt een cruciale rol in hoe we verouderen. De islam moedigt ons aan om matig te eten en voedzame, natuurlijke producten te consumeren. De Profeet Mohammed ﷺ zei:

“De zoon van Adam vult geen vat erger dan zijn maag. Een paar happen zijn voldoende om zijn rug recht te houden. Maar als hij meer moet eten, dan een derde voor voedsel, een derde voor drinken en een derde voor ademhaling.” [6]

Bepaalde voedingsmiddelen die in de soenna worden aanbevolen, hebben bewezen gezondheidsvoordelen:

• Dadels: Rijk aan antioxidanten en energie.
• Honing: Versterkt het immuunsysteem en bevordert de spijsvertering.
• Olijfolie: Beschermt het hart en heeft ontstekingsremmende eigenschappen.
• Granaatappel: Voorkomt celveroudering en verbetert de hersenfunctie.

Wat kun je doen?

• Volg de soenna door gematigd te eten en te vasten.
• Eet meer groenten, fruit en volkorenproducten.
• Vermijd overmatige suiker, fastfood en bewerkte producten.

5. Drink voldoende water: de sleutel tot vitaliteit

Water is essentieel voor een gezond lichaam en een jeugdige uitstraling. In de islam wordt water geprezen als een zuiverende en levensnoodzakelijke drank. De Koran zegt:

“En Wij maakten uit water alles wat leeft.” [7]

Bovendien zei de Profeet ﷺ:

“De beste drank in deze wereld en in het Hiernamaals is water.” [8]

Uitdroging kan leiden tot vermoeidheid, een doffe huid en gezondheidsproblemen. Het drinken van voldoende water helpt om de huid jong te houden, gifstoffen af te voeren en de hersenen optimaal te laten functioneren.

Wat kun je doen?

• Begin de dag met een warm glas water.
• Drink gedurende de dag regelmatig water, vooral bij warm weer of na lichamelijke inspanning.
• Vermijd suikerhoudende dranken en kies voor gezonde alternatieven zoals kruidenthee.

Tijd kan niet gestopt worden, maar de effecten ervan wel!

Ouder worden is een zegen en een kans om dichter bij Allah te komen. De islam leert ons dat het lichaam een door Allah een toevertrouwde verantwoordelijkheid (amānah) is en dat we er goed voor moeten zorgen. Door deze eenvoudige gewoonten te volgen, kunnen we een gezond en vitaal leven leiden, zowel fysiek als spiritueel.