Ṣafar is de tweede maand van de islamitische kalender. Het islamitische jaar begint met de heilige maand Muḥarram, gevolgd door Ṣafar. Het woord “Ṣafar” bestaat uit de drie Arabische letters die als volgt getranslitereerd zijn: ṣād, fā, en rā. Volgens het woordenboek heeft dit woord verschillende betekenissen, waaronder “leeg zijn”.
Inhoud
- 1 De oorsprong van de Naam Ṣafar
- 2 Misvattingen over de maand Ṣafar
- 3 De maand Ṣafar en de eerste dertien dagen
- 4 Slechte innovaties geboren uit bijgeloof
- 5 Bijgeloof gebaseerd op verzinsels
- 6 De maand Ṣafar en het neerdalen van djinns uit de hemel naar de aarde
- 7 Niet trouwen in Ṣafar: volledig ongegrond
- 8 Er zijn geen ongeluksmaanden en dagen in de islam
- 9 Bijgeloof bestrijden begint met onderwijs en voorlichting
- 10 Ṣafar al-Muẓaffar: De Maand van Succes
De oorsprong van de Naam Ṣafar
Het was gebruikelijk bij de Arabieren om tijdens de heilige maanden een wapenstilstand in acht te nemen en geen oorlogen te voeren. Echter, zodra deze maanden voorbij waren, pakten ze hun wapens op en verlieten ze hun huizen om oorlog te voeren of te reizen. Hierdoor bleven hun huizen leeg achter. Vandaar de naam Ṣafar. [1]
Misvattingen over de maand Ṣafar
Helaas bestaan er over deze maand veel misverstanden, en wordt deze onterecht geassocieerd met bijgeloof en onheil. Ook vóór de komst van de islam hadden de Arabieren in het pre-islamitische tijdperk verschillende ideeën en bijgeloof over de maand Ṣafar. Ze geloofden dat de maand Safar een ongeluksmaand was. Maar dit had de Profeet Mohammed, vrede zij met hem, ontkracht. [2]
Tegenwoordig zijn vergelijkbare ideeën nog steeds aanwezig in bepaalde culturen en samenlevingen. Dit is te wijten aan een gebrek aan islamitische kennis onder moslims. Soms komt het ook voor dat moslims deze gebruiken overnemen wanneer ze via verschillende kanalen hiermee in aanraking komen. Deze gebruiken en opvattingen staan volledig los van de islam en de Heilige Sharia. In dit artikel bespreken we enkele van deze misstanden en bijgeloven. We kunnen dan deze slechte innovaties herkennen, ons ervan distantiëren en ze verwerpen.
De maand Ṣafar en de eerste dertien dagen
In sommige culturen geloven mensen dat de eerste dertien dagen van de maand Ṣafar ongeluk brengt. Daarom worden de dagen vanaf de eerste tot de dertiende van deze maand als onheilspellend beschouwd. Men beweert dat de profeet Mohammed, vrede zij met hem, tijdens deze dagen ziek werd. Er wordt geloofd dat deze ziekte het gevolg was van deze onheilsdagen. Daarom noemden ze deze maand “De Maand van ‘Teera Teezi’. Met ’teera’ bedoelen ze het getal 13, en met ’teezi’ verwijzen ze naar ‘moeilijkheden en problemen’. [3]
Slechte innovaties geboren uit bijgeloof
Wanneer de dertiende van Ṣafar aanbreekt, koken de mensen dan kikkererwten en delen deze uit. Ze hopen dan rampen en onheil af te wenden. Al deze overtuigingen zijn echter ongegrond. Ze zijn het resultaat van pure onwetendheid en bijgeloof. Het aanhangen van dergelijke overtuigingen wordt beschouwd als een ernstige zonde. [4]
Bijgeloof gebaseerd op verzinsels
Het is waar dat de Profeet Mohammed, vrede zij met hem, ziek werd in de maand Ṣafar. Dit was echter niet in de eerste dertien dagen. De Profeet werd ziek tijdens de laatste dag van Ṣafar en de eerste dagen van de maand Rabīʾ al-Awwal. Imam al-Dzahabī (748 AH) rapporteerde dat de Profeet van Allah, vrede zij met hem, ziek werd op woensdag. Dat was op de laatste nacht van Ṣafar. Hij overleed op maandag, de twaalfde dag van Rabīʾ al-Awwal. [5]
De maand Ṣafar en het neerdalen van djinns uit de hemel naar de aarde
In sommige culturen gelooft men dat tijdens de maand Ṣafar manke, kreupele en blinde djinns vanuit de hemel naar de aarde afdalen. Men adviseert elkaar om “Bismillāh” (In de naam van Allah) te zeggen voordat ze een stap naar buiten zetten. Dit doen ze niet om islamitische redenen, maar om de djinns geen last te bezorgen. Ook slaan sommige mensen tijdens deze maand, vooral in de laatste dagen, met stokken op kisten, koffers, pilaren en muren om de djinns uit hun huizen te verdrijven en zo hun huizen te beschermen tegen deze kwaadaardige wezens. Deze praktijken zijn echter ongegrond en in strijd met de islamitische leer. [6]
Niet trouwen in Ṣafar: volledig ongegrond
Er bestaan diverse bijgelovige opvattingen over deze maand. Zo gelooft men dat men niet mag trouwen of feesten vieren vanwege het vermeende ongeluk dat dit zou brengen. Ook wordt gedacht dat het starten van nieuwe ondernemingen ongeluk kan veroorzaken. Deze praktijken zijn echter volledig ongegrond en hebben geen enkele basis in de islam.
Er zijn geen ongeluksmaanden en dagen in de islam
Volgens de islam bestaan er ongeluksmaanden of ongeluksdagen. Ja, in tegendeel zijn er wel sommige dagen in het jaar of sommige maanden die gezegend en waardevol zijn. [7]
Alle tijd is geschapen door Allah de Verhevene, en daarin vinden de daden van de mensen plaats. Elke periode waarin een gelovige zich wijdt aan de gehoorzaamheid aan Allah is gezegend. Evenzo is elke periode waarin men zich bezighoudt met zonden, ongelukkig. In werkelijkheid is zonde de ware bron van ongeluk. [8]
Bijgeloof bestrijden begint met onderwijs en voorlichting
Bijgeloof bestrijden begint met onderwijs en voorlichting. Door mensen te informeren over de juiste principes van de islam helpen we misverstanden uit de wereld. Het bevorderen van kritisch denken en logisch redeneren is belangrijk, zodat iedereen zelf de betrouwbaarheid van informatie kan beoordelen. Het helpt ook om positieve activiteiten te organiseren, zoals trouwerijen of het starten van een vrolijke onderneming. Dit toont aan dat we bijgeloof niet serieus nemen en helpt de negatieve associaties te doorbreken die uit onwetendheid zijn ontstaan.”
Ṣafar al-Muẓaffar: De Maand van Succes
De maand Ṣafar is net als andere maanden een periode waarin, net zoals in andere maanden, de genade en zegeningen van Allah kunnen neerdalen. Deze maand wordt ook wel Ṣafar al-Muẓaffar genoemd, wat ‘De Maand van Succes’ betekent. Hoe kan deze dan ongelukkig zijn?
Als iemand tijdens deze maand de religieuze voorschriften naleeft, goede daden verricht en zonden vermijdt, dan is de maand zeker gezegend voor die persoon. Echter, als iemand met slechte daden deze maand in zonden doorbrengt, zonder onderscheid te maken tussen wat toegestaan of verboden is, dan zijn de zonden alleen al voldoende om die persoon ten val te brengen. Of het nu de maand Ṣafar is of elke seconde, minuut of uur van enig andere maand; als tegenspoed iemand treft, is dat het gevolg van zijn of haar eigen daden.
[1]
صفر : سمي بذلك لخلو بيوتهم منه حين يخرجون للقتال والأسفار
Abū al-Fidā Ismā‘īl bin ʿUmar bin Kathīr al-Qurashī al-Baṣrī al-Dimashqī (774 AH), Tafsīr al-Qur’ān al-ʿAẓīm (Tafsīr Ibn al- Kathīr), deel 4, Tafsīr Sūrat al-Tawbah afsīr Qawlihi Taʿālā: Inna ʿIddat al-Shuhūri ʿinda Allāh Ithnā ʿAshar Shahran fī Kitāb Allāh (Riyad: Dar Taibah for Publishing and Distribution ,1999), 146.
[2]
والثاني: أن المراد أن أهل الجاهلية كانوا يستشئمون بصفر ويقولون: إنه شهر مشؤوم، فأبطل النبي – صلى الله عليه وسلم – ذلك. وهذا حكاه أبو داوود عن محمد بن راشد المكحولي عمن سمعه يقول ذلك.
Zayn al-Dīn Abū al-Faraj ʿAbd al-Raḥmān Ibn Aḥmad Ibn Rajab al-Ḥanbalī al-Dimashqī (795 AH), Laṭā’if al-Maʿārif fī mā li-Mawāsim al-ʿĀm min Al-Waẓā’if, Waẓā’if Shaḥr Ṣafar (Riyadh: Dar Ibn Khuzaymah, 2007), 183.
[3]
ماہ صفر کو لوگ منحوس جانتے ہیں اس میں شادی بیاہ نہیں کرتے لڑکیوں کو رخصت نہیں کرتے اور بھی اس قسم کے کام کرنے سے پرہیز کرتے ہیں اور سفر کرنے سے گریز کرتے ہیں خصوصا ماہ صفر کی ابتدائی تیرہ تاریخیں بہت زیادہ نجس مانی جاتی ہیں اور ان کو تیرہ تیزی کہتے ہیں یہ سب جہالت کی باتیں ہیں حدیث میں فرمایا کہ صفر کوئی چیز نہیں یعنی لوگوں کا اسے منحوس سمجھنا غلط ہے
Amjad Ali Azmi (1367 AH), Bahāre Sharīʿat, deel 3:16, Mutafarriqāt (Delhi, Maktaba-Tul-Madinah, 2008) 659.
[4]
بعض جاہل لوگوں کا خیال یہ ہے کہ ماہ صفر کے ابتدائی تیرہ روز خاص طور پر بہت زیادہ سخت اور تیز یا بھاری ہوتے ہیں ، اسی وجہ سے یہ لوگ صفر کے مہینہ کی پہلی تاریخ سے لے کر تیرہ تاریخ تک کے دنوں کو بطور خاص منحوس سمجھتے ہیں اور کہتے ہیں کہ ان دنوں میں حضور اقدس صلی اللہ علیہ وسلم بیمار ہوئے تھے ، یہ بیماری اسی نحوست کا اثر ہے ، اسی مناسبت سے ان لوگوں نے اس مہینہ کا نام ” تیرہ تیزی کا مہینہ “ رکھ دیا ہے۔ یہ لوگ تیرہ سے مراد ”۱۳‘ کا ہندسہ اور تیزی سے مراد ”سختی اور پریشانی لیتے ہیں “۔ جب صفر کی تیرہ تاریخ آتی ہے تو چنے ابال کر تقسیم کرتے ہیں، تاکہ بلائیں اور نحوستیں دور ہو جائیں ۔ان سب باتوں کا حقیقت سے کوئی تعلق نہیں ہے یہ سراسر جہالت اور تو ہم پرستی کا شاخسانہ ہے ، ایسا عقیدہ رکھنا سخت گناہ ہے۔
Sibtain Raza Murtazavi, “Nah Naḥusat Nah Shāmat Hai Māh Ṣafar,” The Monthly Ashrafia 49, nr. 7 (juli 2024): 17.
[5]
وقال الواقدي عن عبد الله بن محمد بن عمر بن علي عن أبيه عن جده قال : اشتكى رسول الله صلى الله عليه وسلم يوم الأربعاء لليلة بقيت من صفر وتوفي يوم الاثنين لاثنتي عشرة مضت من ربيع الأول .
Shams ad-dīn Muḥammad ibn Aḥmad ibn ʿUthmān al-Dzahabī (748 AH), Siyar Aʿlām an-Nubalā, deel 27, Bāb fī al-Naskh wa al-Maḥw min al-Ṣudūr Khaṣā’iṣ al-Nabī Ṣallá Allāh ʿalayhi wa Sallam wa Faḍā’iluh Tārīkh Wafātih Ṣallá Allāh ʿalayhi Wa-Sallam (Beiroet: Muassasah al-Risalah, 2001), 471.
[6]
بعض علاقوں میں مشہور ہے کہ صفر کے مہینہ میں لنگڑے، لولے اور اندھے جنات آسمان سے زمین پر اترتے ہیں اور چلنے والوں سے کہتے ہیں کہ ”بسم اللہ “ کر کے قدم رکھو، کہیں جنات کو تکلیف نہ ہو اور بعض لوگ اس مہینہ اور خاص کر کے آخری تاریخوں میں صندوقوں، پیٹیوں، ستونوں اور درو دیوار کو ڈنڈے مارتے ہیں تاکہ جنات گھروں سے بھاگ جائیں اور گھر ان جناتوں کی بلا سے محفوظ رہے۔ یہ سب بے بنیاد اور خلاف شریعت حرکات ہیں۔
Sibtain Raza Murtazavi, “Nah Naḥusat Nah Shāmat Hai Māh Ṣafar,” The Monthly Ashrafia 49, nr. 7 (juli 2024): 17.
[7]
اسلام میں کوئی دن یا کوئی ساعت منحوس نہیں ہاں بعض دن بابرکت ہیں۔
Ahmad Yaar Khan Naeemi (1391 AH), Mir’at al-Manājīh Sharḥ Mishkāt al-Maṣābīh, deel 3, Roze Kā Bayān, al- Faṣl al- Awwal (Delhi: Adabi Duniya, z.d.) 484.
[8]
وانما الزمان كله خلق الله تعالى وفيه تقع اعمال بنى آدم فكل زمان اشتغل فيه المؤمن بطاعة الله فهو زمان مبارك عليه وكل زمان اشتغل فيه بمعصية الله فهو مشئوم عليه فالشؤم فى الحقيقة هو المعصية
Ismāʿīl Ḥaqqī bin Muṣṭafá al-Burūsawī (1127 AH), Tafsīr Rūḥ al- Bayān, deel 3, Tafsīr Sūrat al-Tawbah 9: Āyah 38 (Beiroet: Dar al- Fikr, z.d.), 428.