Abwa de begrafenisplaats van Vrouwe Āminah

Op de oude route van Mekka naar Medina is er een dorp genaamd Masturah. Langs deze weg zijn er eettentjes en theehuizen. Voor een korte pauze stoppen hier bussen en auto’s. Reizigers drinken thee en eten hier. Vanaf hier, op de route naar Medina en enkele mijlen verder naar rechts, ligt het dorp Abwa.

Buiten het dorp staat een hoge heuvel, omringd door struikgewas en acaciabomen. Op deze heuvel bevindt zich het graf van Vrouwe Āminah. Haar graf is gekenmerkt door zwarte stenen die in een ongeordende stapel zijn gelegd. Hoewel hier geen zichtbare pracht te zien is, ervaart men daar een spirituele vervoering die werkelijk subliem is.

Zeer weinigen weten dat Abwa, waar Vrouwe Āminah, rust, zich hier bevindt. Slechts enkelen hebben het voorrecht om deze plaats te bezoeken.

De begrafenis van Vrouwe Āminah

Vrouwe Umm Ayman, moge Allah tevreden zijn met haar,  begroef Vrouwe Āminah, op die plaats. Ze nam vervolgens de jonge wees onder haar moederlijke hoede. Op dat moment zal ze zeker zijn tranen van zijn wangen hebben geveegd en hem hebben getroost. Hoe hartverscheurend moet het niet zijn geweest toen zij de zesjarige jongen van het graf van zijn moeder moest scheiden? Dit allemaal weet alleen Vrouwe Umm Ayman. [1]

Vrouwe Umm Ayman en de Profeet vertrekken naar Mekka

Deze toegewijde dienares nam de Profeet, vrede zij met hem, mee op haar kameel. Deze kleine karavaan bestond uit slechts twee personen en twee kamelen. Ze vertrokken richting Mekka. Het is niet bekend hoeveel dagen ze nodig hadden om de afstand af te leggen. Ook is onbekend wanneer zij in Mekka aankwamen. Toen Umm Ayman in Mekka arriveerde zonder Vrouwe Āminah, moet er een golf van verdriet en leed over de familie zijn gekomen. Dit gold in het bijzonder voor ʿAbd al-Muttalib, de grootvader van de Profeet Mohammed, vrede zij met hem. [2]

Umm Ayman de zwarte Ethiopische vrouw

De Profeet Mohammed, vrede zij met hem, had zijn moeder verloren, maar Allah schonk hem in ruil daarvoor de zorg van Umm Ayman, een zwarte Ethiopische vrouw. Zij werd hiermee verheven tot de ongekend hoge status van de tweede moeder van de Profeet Mohammed, vrede zij met hem. Het feit dat zijn zuivere leven verbonden was met een Ethiopische vrouw was een gift van Allah. Dit deed hem beseffen dat alle mensen gelijk zijn. Ware verdienste ligt bij hen die goed werk leveren. Het gaat niet om degenen die zich op hun afkomst beroemen.

Er is geen plaats voor racisme in islam

Het was immers de Profeet Mohammed, vrede zij met hem, die kwam om het valse onderscheid tussen zwart en wit te beëindigen. Hij kwam om de mensen te leren dat alle mensen gelijk zijn en dat er geen apartheid is in de islam. Is het dan niet vreemd dat de Profeet een voorvechter werd voor de bevrijding van slaven?  Dat hij fervente een tegenstander was van menselijke slavernij?

Dit is ook de reden waarom de Profeet erg boos werd toen hij een van zijn metgezellen een ander hoorde beledigen door te zeggen: ‘O zoon van een zwarte vrouw!’. Hierop reageerde hij zeer fel en zei:

“De maat is vol, de maat is vol, de maat is vol, een zoon van een witte vrouw heeft geen voordeel over een zoon van een zwarte vrouw, behalve door vroomheid. Dus Mohammed, de zoon van een witte vrouw, is opgevoed door een zwarte vrouw, dus hij is de zoon van beiden.” [3]

Doe niet mee aan racisme: een oproep tot actie

Helaas is racisme nog steeds aanwezig en zal dit waarschijnlijk nooit volledig uitgeroeid kunnen worden. De Profeet Mohammed, vrede zij met hem, werd door Allah gezonden als een genade voor de werelden en is het beste rolmodel voor de mensheid. Moslims dienen zijn voorbeeld te volgen en alle vormen van racisme nadrukkelijk te veroordelen.

Het is bijzonder jammer om te zien dat de Profeet kwam om dit te beëindigen, maar dat sommige moslims bijdragen aan racisme en mensen beoordelen op hun afkomst en huidskleur. De moslims die dit doen, moeten weten dat de Profeet zijn eigen metgezel fel berispte en tot drie keer toe zei: ‘Nu is de maat vol! Ik ben de zoon van een witte vrouw die is opgevoed door een zwarte vrouw, dus ik ben de zoon van hen beiden.’ Deze woorden spreken boekdelen.

Umm Ayman is ‘de kunya’ van Vrouwe Barkah

Wie was Umm Ayman en wat weten we over haar? Umm Ayman is haar ‘kunya’. Een kunya is een Arabische bijnaam die meestal begint met ‘Abū’ (vader van) of ‘Umm’ (moeder van), gevolgd door de naam van een kind of een kenmerkende eigenschap. Umm Ayman betekent dus ‘moeder van Ayman’.

Haar eigen naam was Barakah. De Profeet Mohammed, vrede zij met hem, erfde haar van zijn vader, aangezien Umm Ayman oorspronkelijk een slavin was. Ze was de verzorgster van de Profeet, vrede zij met hem, en zorgde haar hele leven voor hem. Hij verleende haar vrijheid toen hij trouwde met Vrouwe Khadija. [4]

Umm Ayman: huwelijken en nakomelingen

Umm Ayman was getrouwd met ʿUbayd ibn al-Ḥārith al-Khazrajī. Met hem kreeg ze een zoon genaamd Ayman, naar wie haar kunya is vernoemd. Ayman was een van de metgezellen die de Hijrah, de migratie naar Medina, verrichtte en deelnam aan verschillende veldslagen. Hij stierf als martelaar op de dag van Ḥunayn. Later trouwde Umm Ayman met Zayd ibn Ḥāritha tijdens de zending van de Profeet, vrede zij met hem. Uit dit huwelijk werd Usāmah ibn Zayd geboren. De Profeet van Allah, vrede zij met hem, hield zeer veel van Usāmah. [5]

De Eervolle Status van Umm Ayman: Als Moederfiguur van de Profeet Mohammed ﷺ

Umm Ayman genoot een bijzonder hoge status bij de Profeet Mohammed, vrede zij met hem. Hij eerde haar als zijn eigen moeder en beschouwde haar als deel van zijn familie. Liefdevol noemde hij haar “O mijn moeder” en omschreef haar als “het overblijfsel van mijn familie.” Zo verklaarde de Profeet ook: “Umm Ayman is mijn moeder na mijn eigen moeder.” [6] [7]

Umm Ayman’s Toewijding: vroege bekering en migraties

Umm Ayman bekeerde zich tot de islam in de vroege dagen van het geloof. Ze heeft de eerste twee migraties van de moslims verricht. Ze migreerde naar Abessinië (Groot-Ethiopië), daarna naar Medina, en zwoer trouw aan de Profeet van Allah, vrede zij met hem. [8]

De vroomheid van Umm Ayman

Umm Ayman stond bekend als een godvruchtige vrouw die haar dagen in het vasten door bracht en haar nachten in aanbidding. Vaak huilde ze uit vrees voor Allah. Bovendien emigreerde ze naar de Profeet, vrede zij met hem, naar Medina zonder enige vervoer en proviand. Ze doorkruiste de barre en droge woestijnen te voet om zich te vestigen in de stad van de Profeet, vrede zij met hem.

Een wonder tijdens de migratie van Umm Ayman

Tijdens de migratie van Umm Ayman naar Medina heeft ʿUthmān bin Qāsim, moge Allah tevreden zijn met hem, het volgende wonder overgeleverd. Hij zei:

“Umm Ayman vertrok als migrant naar de Gezant van Allah, vrede zij met hem, van Mekka naar Medina. Ze liep zonder proviand bij zich te hebben, vastend op een zeer hete dag, totdat ze extreme dorst kreeg en bijna stierf van de dorst. Ze was in Ar-Rawha of in de buurt ervan. Toen de zon onderging, hoorde ze het ritselen van iets boven haar hoofd. Ze keek omhoog en zag een emmer uit de hemel neergelaten aan een wit touw. Deze naderde haar zodanig dat ze het kon bereiken, greep het en dronk ervan totdat ze verzadigd was. Ze zei: “Na die hete dag liep ik in de zon in de hoop dorst te krijgen, maar ik had daarna nooit meer dorst.” [9]

Umm Ayman de vrouw van het Paradijs

Om de bijzondere status van Umm Ayman nog eens duidelijk te onderstrepen, verkondigde de Profeet Mohammed, vrede zij met hem, op een voortreffelijke wijze dat Umm Ayman een vrouw van het Paradijs is. Hij zei: “Wie graag met een vrouw uit het paradijs wil trouwen, moet met Umm Ayman trouwen.” Vervolgens arrangeerde de Profeet haar huwelijk met zijn geadopteerde zoon, Zayd bin Ḥāritha.” [10]

Het bezoek aan Umm Ayman

Anas, moge Allah tevreden met hem zijn, vertelde: “Ik ging met de Profeet, vrede zij met hem, naar Umm Ayman om haar te bezoeken. Ze bood hem eten of drinken aan, maar hij was ofwel aan het vasten of wilde het niet. Umm Ayman drong aan dat hij zou eten, en zei: ‘Eet, eet.’ Na het overlijden van de Gezant van Allah, vrede zij met hem, zei Abu Bakr tegen Umar: ‘Laten we Umm Ayman bezoeken, zoals de Gezant van Allah dat deed.’ Toen Umm Ayman hen zag, begon ze te huilen. Ze vroegen haar: ‘Waarom huil je?’ Ze antwoordde: ‘Ik huil niet omdat ik weet dat de Gezant van Allah naar iets beters is gegaan dan waar hij was, maar omdat de openbaring van de hemel aan ons is gestopt.’ Dit ontroerde hen zo, dat ze samen met haar begonnen te huilen.” [11] [12]

Het overlijden van Umm Ayman

Onder de geleerden bestaat er een geschil over de periode van het overlijden van Umm Ayman. Echter wordt algemeen aangenomen dat zij overleed tijdens het kalifaat van de derde kalief, de eerbiedwaardige leider van de gelovigen, ʿUthmān bin ʿAffān, moge Allah tevreden met hem zijn.

Vrouwe Umm Ayman, ook bekend als Barakah, was niet alleen een trouwe dienares maar ook een moederfiguur voor de Profeet Mohammed, vrede zij met hem. Haar toewijding, liefde en zorg voor de jonge Profeet na het overlijden van zijn moeder Vrouwe Āminah, markeren haar als een bijzondere en eervolle figuur in de islamitische geschiedenis.

Haar levensverhaal benadrukt de universele waarden van zorg, gelijkheid en toewijding die de Profeet zelf uitdroeg. Umm Ayman’s nalatenschap blijft een inspirerend voorbeeld van oprechte vroomheid en onwankelbare steun.