Inhoud
De ṣalāt is als een stromende rivier
De ṣalāt (het gebed) is een effectieve manier om je band met Allah te verstevigen. Je aanbidt Allah niet alleen met je innerlijke toewijding door je volledig op Hem te focussen, maar ook met je gehele lichaam. De ṣalāt laat je totale devotie aan je Heer zien. De Gezant van Allah -vrede zij met hem- vergeleek deze zuivere eredienst met een grote stromende rivier die langs je deur stroomt, waarin je vijf keer per dag een bad neemt. [1]
De ṣalāt biedt dus een zuiverende werking. Het zuivert onze innerlijke staat en wanneer we het met opperste devotie verrichten, worden we puur en onbevlekt. Het onthecht ons van wereldse beslommeringen en creëert een diepe verbinding met Allah.
De ṣalāt werd verplicht tijdens de hemelreis
Na het bevestigen van het geloof en het aannemen van de juiste geloofsovertuigingen, is de ṣalāt de belangrijkste en meest eerbiedwaardige van alle verplichtingen. Het unieke belang van het gebed wordt benadrukt doordat Allah al Zijn geboden aan Zijn Gezant -vrede zij met hem- op aarde heeft geopenbaard. Echter, vóór het verplicht stellen van het gebed, nodigde Allah hem uit tijdens de hemelreis en stelde daar de vijf dagelijkse gebeden verplicht als een bijzondere gift tijdens deze nachtelijke hemelreis. [2]
Ṣalāt op tijd: meest geliefd bij Allah
Het belang van de ṣalāt wordt extra benadrukt in een overlevering waarin een metgezel van de Profeet -vrede zij met hem- vroeg welke daden het meest geliefd zijn bij Allah. De Profeet antwoordde: “Het gebed op de vastgestelde tijd.” Op de vraag wat daarna volgt, antwoordde hij: “Goedheid tonen aan de ouders.” Toen de metgezel nogmaals vroeg wat daarna komt, zei de Profeet: “Dan inspanning leveren op het pad van Allah.” [3]
Je moet je dus bewust zijn van het feit dat het verrichten van de ṣalāt op de vastgestelde tijden zeer geliefd is bij Allah. Het nalaten van deze gebeden op de voorgeschreven tijden is een zonde, waardoor je verplicht bent ze later in te halen.
Welke factoren spelen een belangrijke rol bij de gebedstijden?
Als het gaat om het volgen van de gebedstijden dan spelen de volgende vijf factoren een belangrijke rol:
- Moderne klokken en tijdstabellen: Met behulp van moderne technologieën zoals klokken en horloges kunnen gebedstijden eenvoudig worden bepaald. Deze tijden zijn gebaseerd op nauwkeurige tabellen, die steunen op astronomische berekeningen, vergelijkbaar met traditionele astronomische klokken.
- Wanneer de zon van haar zenit afwijkt: Dit betreft het moment waarop de zon haar hoogste punt bereikt en vervolgens begint te dalen, meestal rond het middaguur. De schaduw die na dit moment ontstaat, is cruciaal voor het bepalen van de gebedstijden.
- Het volledig ondergaan van de zon: Dit is het moment waarop de zon volledig onder de horizon verdwijnt en niet meer zichtbaar is.
- Kleur van de avondschemering: De specifieke kleuren in de lucht na zonsondergang zijn belangrijk voor het vaststellen van de gebedstijden.
- Ochtendschemering: Dit is het moment waarop het eerste licht aan de hemel verschijnt, nog voordat de zon opkomt. [4]
De Profeet, de engel en de gebedstijden
Imam Ahmad bin Shuʿayb al-Nasā’ī (303) heeft een overlevering gedocumenteerd van de eerbiedwaardige Jābir bin ʿAbdullāh -moge Allah tevreden met hem zijn- over de begin- en eindtijden van de vijf dagelijkse gebeden, die luidt als volgt:
“Aartsengel Jibrīl -vrede zij met hem- bezocht de Profeet -vrede zij met hem- nadat de zon het zenit was gepasseerd en zei: ‘Sta op, O Mohammed, en verricht het Ẓuhr-gebed als de zon het zenit is gepasseerd.’ Hij wachtte vervolgens tot de schaduw van een persoon gelijk was aan zijn lengte.
Toen kwam hij voor het ʿAṣr-gebed en zei: ‘Sta op, O Mohammed, en verricht het ʿAṣr-gebed.’ Daarna wachtte hij tot de zon onderging en zei: ‘Sta op, O Mohammed, en verricht het Maghrib-gebed.’ De Profeet stond op en bad het Maghrib-gebed toen de zon was ondergegaan.
Vervolgens wachtte Jibrīl tot de schemering was verdwenen en kwam hij opnieuw, zeggende: ‘Sta op, O Mohammed, en verricht het ʿIshā’-gebed.’ De Profeet stond op en verrichtte het ʿIshā’-gebed. Jibrīl kwam ook bij hem toen de dageraad aanbrak en zei: ‘Sta op, O Mohammed, en verricht het Subḥ-gebed (Fajr).’ Zo verrichtte de Profeet het Subḥ-gebed.
De volgende dag kwam Jibrīl naar hem toe toen de schaduw van een persoon gelijk was aan zijn lengte en zei: ‘Sta op, O Mohammed, en verricht het Ẓuhr-gebed.’ Zo verrichtte hij het Ẓuhr-gebed. Jibrīl kwam weer toen de schaduw tweemaal de lengte van een persoon was voor het ʿAṣr-gebed, en zei: ‘Sta op, O Mohammed, en verricht het ʿAṣr-gebed.’ Zo verrichtte hij het ʿAṣr-gebed.
Voor het Maghrib-gebed kwam hij toen de zon onderging, precies op hetzelfde tijdstip als de dag ervoor, en zei: ‘Sta op, O Mohammed, en verricht het Maghrib-gebed.’ Zo verrichtte hij het Maghrib-gebed. Voor het ʿIshā’-gebed kwam hij toen een derde van de nacht voorbij was en zei: ‘Sta op en verricht het ʿIshā’-gebed.’ Zo verrichtte hij het ʿIshā’-gebed.
Voor het Subḥ-gebed kwam hij toen het erg licht werd en zei: ‘Sta op en verricht het Subḥ-gebed.’ Zo verrichtte hij het Subḥ-gebed. Vervolgens zei hij: ‘De gebedstijden liggen tussen deze twee (grenzen).” [5]
De vijf dagelijkse gebeden
Gedurende een etmaal zijn er dus vijf verplichte gebeden en die zijn:
- Het Fajr-gebed (ochtend);
- Het Ẓuhr-gebed (middag);
- Het ʿAṣr-gebed (namiddag);
- Het Maghrib-gebed (avond);
- Het ʿIshā-gebed (nacht).
De tijd van het Fajr-gebed
Het Fajr-gebed verricht je vanaf de ochtendschemering (al-ṣubḥ al-ṣādiq) tot zonsopgang. Het wordt aanbevolen om dit ochtendgebed te bidden wanneer het licht buiten goed uitgezaaid is.
De tijd van het Ẓuhr-gebed?
Je verricht het Ẓuhr-gebed vanaf het moment dat de zon begint te dalen nadat ze haar hoogste punt heeft bereikt, tot de schaduw van een object twee keer zijn eigen lengte bereikt, exclusief de eigen schaduw. In de winter is het aanbevolen om het Ẓuhr-gebed eerder te verrichten, terwijl het in de zomer beter is om het wat later te verrichten.
De tijd van het ʿAṣr-gebed?
Het ʿAṣr-gebed verricht je nadat het Ẓuhr-gebed is afgelopen, dus wanneer de schaduw van een object twee keer zijn eigen lengte bereikt, en het duurt tot zonsondergang. Het is altijd aanbevolen om het ʿAṣr-gebed wat later te verrichten, maar niet uit te stellen tot het moment dat de zon geel kleurt en de felheid van de zon is afgenomen.
De tijd van het Maghrib-gebed?
Het Maghrib-gebed bidt je direct na zonsondergang en duurt tot het einde van de avondschemering. Het wordt aanbevolen om het Maghrib-gebed direct na zonsondergang te verrichten en het uitstellen wordt ontmoedigd.
De tijd van het ʿIshā-gebed?
Het ʿIshā-gebed verricht je nadat de astronomische avondschemering is verdwenen. Je kunt dit herkennen doordat de felle rode kleur aan de horizon geleidelijk verzwakt en overgaat in oranje, geel, en vervolgens in een wittige kleur. Wanneer het wittige verdwijnt en het echt goed donker is geworden, is het tijd voor het ʿIshā-gebed. Het gebed duurt tot het begin van de ochtendschemering. Het wordt aanbevolen om het ʿIshā-gebed uit te stellen tot een derde deel van de nacht, maar het is toegestaan om het uit te stellen tot de ware middernacht. Het wordt echter afgekeurd om het gebed uit te stellen tot na een groot deel van de nacht, omdat de kans groot is dat niet veel mensen aanwezig zullen zijn bij het gezamenlijke gebed. [6]
Het is belangrijk om te beseffen dat de gebedstijden zijn vastgesteld aan de hand van astronomische gegevens, en dat wij deel uitmaken van deze natuurlijke beweging. Als we onze gebeden op tijd verrichten en trouw blijven aan de gebedsplicht, kunnen we spiritueel naar ongekende hoogten stijgen. De ṣalāt is niet voor niets verplicht gesteld tijdens de ongekende hoogten van de hemelreis van de Profeet Mohammed -vrede zij met hem-. Laten we ons allen voornemen om de gebeden op zodanige wijze te verrichten dat we onszelf kunnen reinigen van zowel onze innerlijke als onze uiterlijke onzuiverheden.
[1]
وحدثنا أبو بكر بن أبي شيبة وأبو كريب قالا حدثنا أبو معاوية عن الأعمش عن أبي سفيان عن جابر وهو ابن عبد الله قال قال رسول الله صلى الله عليه وسلم مثل الصلوات الخمس كمثل نهر جار غمر على باب أحدكم يغتسل منه كل يوم خمس مرات قال قال الحسن وما يبقي ذلك من الدرن
Muslim bin al- Ḥajjāj al-Qushayrī (261 AH), Ṣaḥīḥ al-Muslim, deel 1, Kitāb al-Masājid wa-Mawāḍiʻ al-Ṣalāh, Bāb al-Mashy ilā al-Ṣalāh Tumḥā bihā al-Khaṭāyā wa-Turfaʾ bihā al-Darajāt (Caïro: Dar Ihya Al-Kutub Al-Arabiyyah, 1991), 463.
[2]
حدثنا محمد بن يحيى النيسابوري حدثنا عبد الرزاق أخبرنا معمر عن الزهري عن أنس بن مالك قال فرضت على النبي صلى الله عليه وسلم ليلة أسري به الصلوات خمسين ثم نقصت حتى جعلت خمسا ثم نودي يا محمد إنه لا يبدل القول لدي وإن لك بهذه الخمس خمسين قال وفي الباب عن عبادة بن الصامت وطلحة بن عبيد الله وأبي ذر وأبي قتادة ومالك بن صعصعة وأبي سعيد الخدري قال أبو عيسى حديث أنس حديث حسن صحيح غريب
Abū ʿIsā Muḥammad al-Tirmidzī (279 AH), Sunan al-Tirmidzī, deel 1, Kitāb al-Ṣalāt, Bāb Kam faraḍa Allāh ʻalá ʿIbādihi min al-Ṣalawāt (Beiroet: Dar Al-kotob Al- Ilmiyah, 2017), 417.
[3]
حدثنا عبيد الله بن معاذ العنبري حدثنا أبي حدثنا شعبة عن الوليد بن العيزار أنه سمع أبا عمرو الشيباني قال حدثني صاحب هذه الدار وأشار إلى دار عبد الله قال سألت رسول الله صلى الله عليه وسلم أي الأعمال أحب إلى الله قال الصلاة على وقتها قلت ثم أي قال ثم بر الوالدين قلت ثم أي قال ثم الجهاد في سبيل الله قال حدثني بهن ولو استزدته لزادني حدثنا محمد بن بشار حدثنا محمد بن جعفر حدثنا شعبة بهذا الإسناد مثله وزاد وأشار إلى دار عبد الله وما سماه لنا
Muslim bin al- Ḥajjāj al-Qushayrī (261 AH), Ṣaḥīḥ al-Muslim, deel 1, Kitāb al-Īmān, Bāb Bayān Kawn al-Īmān bi-Allāh Taʿālá Afḍal al-Aʻmāl (Caïro: Dar Ihya Al-Kutub Al-Arabiyyah, 1991), 90.
[4]
تعرف أوقات الصلاة بخمس أمور: أحدها: بالساعات الفلكية المنضبطة المبنية على الحساب الصحيح، وهي الآن كثيرة في المدن والقرى، وعليها المعول في معرفة الأوقات الشرعية ثانيها: زوال الشمس، والظل الذي يحدث بعد الزوال، ويعرف به وقت الظهر ودخول وقت العصر؛ ثالثها: مغيب الشمس، ويعرف به وقت المغرب؛ رابعها: مغيب الشفق الأحمر أو الأبيض على رأي، ويعرف به دخول وقت العشاء؛ خامسها: البياض الذي يظهر في الأفق، ويعرف به وقت الصبح
ʿAbd al-Raḥmān ibn Muḥammad ʿAwaḍ al-Jazīrī (1360 AH), al-Fiqh ʿalá al-Madzāhib al-Arbaʿah, deel 1, Mawāqīt al-Ṣalāt al-Mafrūḍah mā Tuʾraf bih Awqāt al-Ṣalāh (Beiroet: Dar Al-kotob Al- Ilmiyah, 2003) 166.
[5]
أخبرنا سويد بن نصر قال أنبأنا عبد الله بن المبارك عن حسين بن علي بن حسين قال أخبرني وهب بن كيسان قال حدثنا جابر بن عبد الله قال جاء جبريل عليه السلام إلى النبي صلى الله عليه وسلم حين زالت الشمس فقال قم يا محمد فصل الظهر حين مالت الشمس ثم مكث حتى إذا كان فيء الرجل مثله جاءه للعصر فقال قم يا محمد فصل العصر ثم مكث حتى إذا غابت الشمس جاءه فقال قم فصل المغرب فقام فصلاها حين غابت الشمس سواء ثم مكث حتى إذا ذهب الشفق جاءه فقال قم فصل العشاء فقام فصلاها ثم جاءه حين سطع الفجر في الصبح فقال قم يا محمد فصل فقام فصلى الصبح ثم جاءه من الغد حين كان فيء الرجل مثله فقال قم يا محمد فصل فصلى الظهر ثم جاءه جبريل عليه السلام حين كان فيء الرجل مثليه فقال قم يا محمد فصل فصلى العصر ثم جاءه للمغرب حين غابت الشمس وقتا واحدا لم يزل عنه فقال قم فصل فصلى المغرب ثم جاءه للعشاء حين ذهب ثلث الليل الأول فقال قم فصل فصلى العشاء ثم جاءه للصبح حين أسفر جدا فقال قم فصل فصلى الصبح فقال ما بين هذين وقت كله
Ahmad bin Shuʿayb al-Nasā’ī (303), Sunan al-Kubrā li al-Nasā’ī, deel 1, Kitāb al-Mawāqīt Awwal Waqt al-ʿIshā (Qatar, Wizarat al-Awqaf wa al-Shu’un al-Islamiyya al-Qatariyya, 2012), 263.
[6] Jalāl al- Dīn Aḥmad Amjadī (1423 AH), Anwāre Sharīʿat, Namāz ke Waqton kā Bayān (Lahore: Shabbir Brothers, 2007.), 28-29.