De derde methode

Niet iedereen kon de maan waarnemen en sommigen die het wel probeerden, konden de maansikkel niet zien. Bovendien waren niet alle waarnemers betrouwbaar, waardoor het vaststellen van de maansikkel nog moeilijker werd. Hoewel velen hun best deden, gold dit niet voor de meerderheid van de mensen en zou het verplicht stellen van de maanwaarneming een zware last zijn voor de gemeenschap. Daarom was het waarnemen van de maansikkel geen individuele verplichting, maar een gezamenlijke verantwoordelijkheid.

Als één persoon uit de gemeenschap de maansikkel had waargenomen, was de hele gemeenschap hiervan vrijgesteld. De waarneming van een paar individuen was dus voldoende voor de hele gemeenschap, maar alleen voor hun eigen gebied.

Met de groei van de islam en de verspreiding van moslims naar andere gebieden, stond de islamitische gemeenschap voor nieuwe uitdagingen bij het vaststellen van een nieuwe islamitische maand. Omdat het luchtruim als één geheel wordt beschouwd, zou de waarneming van de ene plaats ook geldig moeten zijn voor andere plaatsen. Maar hoe konden ze ervoor zorgen dat de waarneming van de ene plaats betrouwbaar werd overgebracht naar andere plaatsen? Dit was een vraagstuk waar de gemeenschap mee worstelde.

Ter illustratie, stel je voor dat een paar mensen de hilāl in Den Haag hadden gezien, terwijl deze niet gezien was in Rotterdam. Hoe kon de waarneming van Den Haag op een betrouwbare manier geldig zijn voor Rotterdam?

De geleerden voegden een derde methode toe om de nieuwe islamitische maand vast te stellen, namelijk de methode van shahādah, oftewel het afleggen van een getuigenis. Hoewel er geen enkele overlevering van de Profeet -vrede zij met hem- bestond over de shahādah inzake de waarneming van de hilāl, was deze methode wel te verantwoorden.

Het probleem was nu opgelost. De mensen die de hilāl met eigen ogen hadden gezien konden naar Rotterdam gaan om te getuigen over hun eigen oogwaarneming van de hilāl. De mensen van Amsterdam konden naar Groningen gaan om te getuigen van hun oogwaarneming.  

De shahādah (getuigenis afleggen) is een wettig bewijsmiddel 

Hoewel de Profeet -vrede zij met hem- geen specifieke vermelding heeft gemaakt van de shahādah als middel om de nieuwe islamitische maand te bepalen, hebben geleerden hier nu toestemming voor gegeven. De shahādah wordt namelijk wel erkend als geldig bewijsmiddel in de koran en hadīth.

Als getuigen die de maansikkel met het blote oog hebben waargenomen hun getuigenis afleggen bij de Qāḍī van een andere stad of land, dan wordt de vaststelling van de nieuwe islamitische maand daar ook geldig verklaard. Dit betekent dat als mensen in Marokko, Zuid-Afrika of Egypte beginnen met vasten, mensen in Nederland, België, Frankrijk en Engeland ook verplicht zijn om te vasten.

Dit is de derde methode om de islamitische maand vast te stellen, die ontstaan is omdat de wettelijke bewijsgrond, de shahādah, ook in deze landen is aangekomen. Dus, hoewel de maansikkel in bijvoorbeeld Marokko is waargenomen, wordt de verplichting nu ook in landen als Nederland en België bekendgemaakt op basis van de shahādah. Als deze getuigenis later is aangekomen, waardoor men een vastendag heeft gemist, dan moet deze vastendag worden ingehaald.

De toevoeging van de shahādah-methode was een belangrijke stap in het vaststellen van de nieuwe islamitische maand voor de gemeenschap. Het stelde mensen in staat om hun getuigenis af te leggen over hun eigen oogwaarneming van de maansikkel en dit bewijsmiddel is erkend als wettig in de koran en hadīth. Nu kunnen mensen op verschillende plaatsen op basis van deze methode beginnen met vasten op dezelfde dag. Het is een voorbeeld van hoe de islam zich kan aanpassen aan de veranderende omstandigheden en uitdagingen van de moderne wereld, terwijl het trouw blijft aan zijn principes en tradities.